آموزش برنامه نویسی مایکروسافت مرجع فارسی آموزش برنامه نویسی
برنامه نویسی شی گرا چیست؟
احتمالا در مورد برنامه نویسی شی گرا مطالبی را شنیده اید. اما آیا تا کنون به معنی و مفهوم دقیق برنامه نویسی شی گرا دقت کرده اید؟ در این مقاله قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم. برنامه نویسی شی گرا چیست؟
بهتر است در ابتدا با معنی و مفهوم شی آشنا شویم و سپس با ارائه مثالهایی این موضوع را روشن کنیم.
شی چیست؟
به محیط پیرامون خود کمی دقت کنید. چه چیزهایی می بینید؟ میز، صندلی، لب تاپ، شارژر موبایل و … . همه اینها شی هستند. در واقع می توان در به صورت ساده شی را اینگونه تعریف کرد.
“به تمامی اجسامی که در اطراف ما وجود دارند شی گفته می شود. اشیا دارای یکسری خاصیت و یک سری رفتار هستند.”
در قسمت اول این تعریف گفته شده تمامی اجسامی که در اطراف ما وجود دارند شی هستند و در بخش دوم می گوییم همه اشیا دارای خواص و رفتاری هستند. مثلا شما گوشی موبایل را در نظر بگیرید. گوشی موبایل یک شی است که خود از چندین شی دیگر تشکیل شده است. مثلا باتری موبایل نیز خود یک شی می باشد یا دکمه های روی گوشی نیز اشیا هستند.
شی موبایل دارای یکسری خاصیت می باشد. مثلا در زیر یکسری از خاصیت های یک گوشی موبایل را مشاهده می نمایید.
- نام گوشی : سامسونگ
- مدل گوشی : galaxy S4
- وزن گوشی : ۲۵۵ گرم
- رنگ بدنه : سفید
- نوع صفحه : LED
خب در بالا تعدادی از خاصیت ها یا Properties های شی گوشی را ملاحظه می فرمایید. حال می توانید Property های سایر اشیا را نیز در نظر داشته باشید.
اما هر شی یک رفتار خاص نیز دارد. در واقع اشیا به وجود آمده اند تا کار خاصی را کنند. شما وقتی روی دکمه گوشی کلیک می کنید صفحه آن روشن می شود. این یک رفتار است. یعنی حادثه ای رخ داده و عملی انجام شده. این حادثه یا رویداد (event) کلیک کردن روی دکمه گوشی می باشد. عمل انجام شده نیز روشن شدن صفحه نمایش بوده.
پس در نتیجه اشیا دارای یک سری خاصیت (Property) هستند و یکسری رویدادها (event) و عملی را انجام می دهند.
برنامه نویسی شی گرا چیست؟
حال با دانستن اینکه شی (object) چیست می خواهیم ببینم برنامه نویسی شی گرا (Object Oriented) چیست؟
تصویر زیر را ملاحظه بفرمایید.
در این تصویر یک فرم را مشاهده می فرمایید که یک Label، TextBox و Button روی آن موجود می باشد. تمامی ای موارد شی هستند و دارای خاصیت و رویداد می باشند. مثلا شی TextBox دارای خاصیتی به نام Name می باشد. همچنین دارای خاصیتی به نام Text می باشد که در این تصویر AspCore.Ir می باشد.
همچنین اشیا دارای رویدادهایی نیز می باشند. مثلا می توان روی یک کنترل یا شی Button کلیک کرد یا right Click یا double click و یا رویدادهای دیگری. پس ملاحظه می فرمایید مفهوم اشیا تقریبا مشابه با محیط واقعی ما می باشد.
تا اینجا با مفهوم شی آشنا شده اید. اما اشیا در برنامه نویسی شی گرا گاهی اینقدر واضح نیستند و قابل مشاهده نیستند. شی می تواند یک کلاس باشد. مثلا کلاس زیر را که نمونه ای یک جدول در برنامه نویسی CodeFirst می باشد را مشاهده بفرمایید.
در این تصویر یک کلاس به نام Topic زا ملاحظه می فرمایید. این کلاس دارای یکسری Property ها یه نام های Id و Title و Description می باشند. بنابراین این کلاس دارای خاصیت های خصوصی خود می باشد. اما شاید برای شما سوال باشد رویدادهای این کلاس چیست. در این جا هیچ رویداد اختصاصی برای این کلاس تعریف نشده است اما از آن جا این کلاس خود از کلاس والد خود به نام Class مشتق می شود پس کلاس Topic علاوه بر رویدادهای خاص خود دارای تمامی رویدادها و خاصیت های Class نیز می باشد.
برای استفاده از یک کلاس باید آن را new کرد یا یک نمونه از آن ساخت.
